جامعه شناسی سبک زندگی - بخش 4

جامعه شناسی سبک زندگی - بخش 4

     فریزبی  [1984] زیمل را از این جهت که اولین فردیست به شیوه‌های زندگی مدرن و تجربۀ آنها پرداخته، شایستۀ عنوان "نخستین جامعه‌شناس مدرنیته" می‌داند. کیویستو [1998] هم زیمل را نخستین جامعه‌شناسی می‌داند که به موضوع "اوقات فراغت و مصرف" توجه داشته و در این ارتباط مقالۀ "مد" ( 1904) را نگاشته و در آن به دلایل تغییر مد، خواه در پوشاک، آشپزی، هنر، معماری، موسیقی و ... پرداخته است ... اهمیت کار زیمل در اینست که مد را تنها یک مسأله که ناشی از انتخاب فردی باشد ندانسته و مشخصا آن را تحت تأثیر "تحرک اجتماعی" و "تقسیمات طبقاتی" جامعه دانسته است.

     بنحوی برجسته‌تر از زیمل، وبر به سبک زندگی توجه داشته و در بحث خود در فصلی از کتاب "اقتصاد و جامعه" با عنوان "طبقه، پایگاه و حزب" این مفاهیم را متمایز از هم دانسته و برای هر کدام خاستگاهی تعیین کرده است؛ در باور وبر "طبقه" یک پدیدۀ اقتصادی است که از توزیع نابرابر "اموال" و مالکیت پدید می‌آید (از این جهت با مارکس هم‌نظر هستند)، "حزب" یک پدیدۀ سیاسی است که از توزیع نابرابر "قدرت" پدید می‌آید و "پایگاه" یک پدیدۀ اجتماعی است که از توزیع نابرابر "منزلت" ایجاد می‌شود. 

     وبر در بحث پیدایش گروه‌های منزلتی است که به سبک زندگی می‌پردازد و آن را ناشی از کنش‌های خاص این گروه‌ها می‌داند. او می‌گوید: قشربندی در جامعه نه صرفاً از طریق طبقه‌ که مشخصاً مبتنی بر مناسبات اقتصادی است، بلکه بواسطۀ پایگاه که مبتنی بر منزلت است هم پدید می‌آید. پایگاه هر فرد همان‌طور که بواسطۀ منزلت از بقیۀ افراد جامعه متمایز می‌گردد بواسطۀ سبک زندگی خاص خود او هم متمایز می‌گردد [اقتصاد و جامعه، 1948: 187]. 

     این کار وبر یک توجه تصریحی به مقولۀ سبک زندگی است و در واقع از این به بعد است که این مقولۀ بعنوان یک پدیده اجتماعی و فرهنگی مورد توجه قرار می‌گیرد. به این قرار تمایز تفسیری وبر میان طبقه و پایگاه را باید نقطۀعطفی در توجه جامعه‌شناختی به سبک زندگی دانست [صمیم؛ 1393] 

@Hossein_Shiran
https://t.me/orientalsociology